Wijnwandelen rondom Bergheim en Ribeauvillé, in de Franse Elzas

Het is de indian summer op zijn best. Wandelen door heuvelachtige wijngaarden waar de bladeren al volop goudgeel kleuren. Uitkijken op forten die hoog boven de wijnranken uittorenen. En na een flinke wandeling de wijnen proeven die verbouwd worden op de wijngaarden waar je eerder liep. Dat is wijnwandelen rondom Bergheim en Ribeauvillé, in de Franse Elzas.

We lopen onder de oude stadspoort van Bergheim door en zetten bijna direct voet in de wijngaarden. Hier volgen we een onverharde weg die tussen de wijnranken door slingert. De wijnoogst is duidelijk al achter de rug. De bladeren aan de wijnranken kleuren goudbruin en er hangen alleen zo nu en dan nog achtergebleven trossen druiven aan de ranken.

Bergheim in de Elzas

Gisteren zijn we aangekomen in Bergheim. We zijn op weg naar Piemonte. Deze Italiaanse regio wilden we ook wel eens in de herfst ontdekken. Om de lange rit naar Italië te onderbreken blijven we eerst een paar nachten in de Franse Elzas, vlakbij de Vogezen. Op de kaart van de Elsässer Weinstraße, de Route des Vins ofwel de Route van de Elzaswijnen zag het dorpje Bergheim er niet verkeerd uit. Toen ik er ook nog eens een familiehotel mét spa vond, La Cour du Bailli Suites & Spa, was ik om.

Dat zwembad moet overigens nog een paar uur wachten. Eerst staat er nog een wijnwandeling op de planning. Eerder vandaag heb ik een route uitgetekend (bekijk ‘m hier), door de wijngaarden naar Ribeauvillé en dan de hoogte in.

In de verte prijkt een kasteel hoog op de berg. Het is een van de 3 kastelen die Ribeauvillé rijk is. Als je je omdraait heb je uitzicht op de Voor-Alpen. Aan alle kanten is het uitzicht mooi. De grond onder mijn voeten is stevig, het is goede grond voor de wijnbouw. Pinot Noir is de enige rode druif die ze hier verbouwen, het is voornamelijk een witte-wijngebied. Rieslings, Pinot Gris, Pinot Blanc en Gewürztraminers, dat zijn de echte Elzaswijnen. De eerste kilometers lopen we dan ook door wijngaard na wijngaard, op en af tussen de druivenranken door.

Dan torenen boven de wijnranken ineens 3 ranke figuren uit. Een monument misschien? Wanneer we dichterbij komen blijkt het een kunstwerk van Christian Lapie. Op het landgoed Clos du Zahnacker staan langs een weg 7 groepen van 3 sculpturen, silhouetten vervaardigd uit verbrand hout. Ze staan voor de vele generaties die hier in de wijngaard hebben gewerkt, die hier druiven hebben geplukt en verwerkt tot wijn: de geschiedenis van deze wijngaard gaat terug tot de 8e eeuw.

Ribeauvillé

We lopen Ribeauvillé in. Het beroemde middeleeuwse wijnstadje Ribeauvillé slingert als een kleurrijke sliert door het dal. Aan weerszijden van de straat staan robuuste kleurige vakwerkhuizen, de luiken voor de ramen uitnodigend geopend. De Sint-jacobsschelp die zo nu en dan opduikt verwijzen naar de pelgrimsroutes die hier door het dorpje lopen. De gevels zijn behangen met rode geraniums. Verder ademt alles in het dorp wijn. Winkels, proeflokalen, restaurants. Op de tafels van de verschillende terrasjes staan vaker wel dan niet een paar glazen witte wijn. Een Riesling of Pinot Gris wellicht? Ribeauvillé is een stukje drukker dan Bergheim, maar een fijne tussenstop tijdens onze wandeling. Bij een bakker slaan we wat brezel in. Iets verder zie ik ail rose de Lautrec, de roze knoflook die ik tijdens een van mijn vorige Frankrijk-reizen ontdekte.

We hebben de baby bij ons, hij zit lekker ontspannen in de draagzak. Dat betekent dat we iedere 1,5 uur pauze houden, zodat hij kan drinken of in ieder geval een tijdje de draagzak uit kan. We zoeken een bankje uit in de hoofdstraat van Ribeauvillé en genieten even van de zon.

Uitzichtpunten in de Elzas

Eenmaal het dorp uit zitten we al snel weer op de wijnroute. Wanneer je de kaart van het gebied bekijkt kun je perfect de verschillende percelen zien. Kleine rechthoeken met ieder een eigen terroir waar ieder wijnhuis haar druiven verbouwt. Het uitkijkpunt dat al snel na het dorp op de kaart te zien is verraadt het al: voor een uitzichtpunt moet je eerst een stuk klimmen. We lopen langs een oude stadsmuur de stad uit en vervolgens de wijngaarden in.

De route brengt ons zigzaggend de berg op. De hoogtemeters volgen elkaar snel op, in no time hebben we een paar honderd hoogtemeters overbrugd. Het is duidelijk dat het herfst is. De kleuren spatten van de bomen af, het pad is glad van de gevallen bladeren.

Door een stenen poort in de met klimop begroeide slotmuur komen we dan eindelijk bij het eerste kasteel. Althans, het is een imposante kasteelruïne. We klauteren door de oude restanten van het Château de Saint-Ulrich. We zijn nog niet boven. Het pad, vol stenen platen en behoorlijk rotsig, voert ons nog een stuk verder omhoog naar de restanten van het kasteel van Ribeauvillé. Het is best een pittig pad, ik ben in ieder geval blij met mijn robuuste wandelschoenen. Het Château du Girsberg is het derde kasteel dat uitkijkt over Ribeauvillé.

Afdalen door het bos

Het hoogste punt van de route zit erop, nu begint het dalen. Gelukkig niet over zo’n stenen geitenpad als op de heenweg, maar in plaats hiervan volgen we een wat bredere bosweg waar we rustig naar beneden kunnen lopen.

Op een open plek spreid ik het kleed uit dat ik bij me heb. Tijd voor een pauze. De brezen worden uitgepakt, net als de appels die we bij ons hebben. De baby krijgt zijn flesje en staart tevreden vanaf zijn plekje op het kleed naar de kleurrijke bladeren om hem heen.

Terug naar het dal. Het najaar is perfect voor een wandeling in de Elzas. Het is genieten van de indian summer. Met alle goudgekleurde bladeren aan de bomen. De wijnoogst die net achter de rug is. Paddestoelen die zo nu en dan opduiken, kastanjes die over de bosgrond verspreid liggen. We lopen steeds verder naar beneden tot de wijngaarden rond Bergheim weer in zicht komen. En het hotel, gelukkig, want het zwembad wacht al op ons.

Wijnproeven

‘s Avonds proeven we wat we onderweg gezien hebben. Bij het wijnhuis dat in het bezit is van dezelfde familie als het hotel waar we verblijven. De familie woont hier al vanaf de 17e eeuw. Moeder vertelt ons over de wijnen, haar zoon schenkt zo nu en dan een glas bij. Rieslings, Pinot Gris, Pinot Blanc en Gewürztraminer, dat zijn de wijnen die je hier hebt. Nu ben ik blij dat we met de auto naar Frankrijk afgereisd zijn, want er gaan sowieso een paar dozen wijn mee naar huis.

Na het wijnproeven maken we nog een korte wandeling over de versterkte muren van Bergheim, en langs torens met namen als Tour de la Poudrière (kruittoren) en Tour des Sorcières (heksentoren). Via de oude vakwerkhuizen van het stadje lopen we naar de wijnbar Vitis Bar. Nog één wijntje dan, en wat eten natuurlijk. Vegetarische gerechten, daarvoor ben je hier eigenlijk niet op de juiste plek. De Elzasser keuken is een mix van Frans en Duits, over het algemeen is het dus stevige kost. Maar gelukkig weet de kok speciaal voor mij een risotto te maken. Mét truffel. Heerlijk! Die truffel gaan we de komende dagen ook volop proeven in Piemonte. Maar nu eerst nog even nagenieten van de Elzas. Proost!

Bergheim ligt op 600 kilometer van Utrecht. Bekijk de route op de kaart.We verbleven in hotel La Cour du Bailli Suites & Spa. De wandelroute die ik uitzette is ongeveer 13 kilometer lang en start voor het hotel.

Disclaimer: Dit artikel bevat affiliate links. Wanneer je een product koopt of boeking maakt via een van deze links, ontvangt Avontuur op Reis een kleine commissie zónder extra kosten voor jou.