Terwijl ik geniet van mijn eerste koffie van de dag zie ik hoe de Maas rustig door het landschap kabbelt. Een tiental houten bootjes ligt aan een steiger, paarden staan in het gras. Een Meerkoet zit op een nest in het water, een meter van de oever waar Valeriaan groeit. Tot voor kort lagen hier grindvlakten. Nu is Rivierpark Maasvallei in Limburg een nieuwe wildernis.
In de paar jaar dat ik in Maastricht woonde, voor ik weer terug naar mijn studiestad Utrecht verhuisde, maakte ik hier vaak een ‘rondje met het pontje’ op mijn racefiets. Over de jaagpaden naast de Maas, langs weiden met Konikpaarden, om daarna met een veerpont de Maas over te steken. Een heerlijk rondje met als enige nadeel dat je op deze jaagpaden flink wat snelheid maakt en ik dus niet altijd oog had voor het landschap. Vandaag is anders. Op mijn dooie gemak ontdek ik Rivierpark Maasvallei. In Nederland én in België.

Slenteren langs de Oude Maas
Dat doe ik overigens niet alleen. Bij het Maascentrum in Dilsen-Stokkem staat Maasverkenner André al te wachten, de gids die alles weet te vertellen over het nationale park Negenoord in RivierPark Maasvallei, waar we nu zijn.
De Maas stroomt al miljoenen jaren vanuit Frankrijk via België ons land binnen. “Maar of we wel weten dat dit de Oude Maas is?” vraagt André ons? Een van de zijtakken van de rivier. “De Maas meanderde vroeger door het landschap en in 1816 heeft de laatste grote Maasverplaatsing plaatsgevonden.” De Maas verplaatste zich toen langzaam naar het oosten. “Wij zeggen hier dat we ieder jaar weer een stukje Nederland inpikten” grapt André.
Het smalle overstromingsgebied langs de rivier is het Maasland. Op de dijk langs de Oude Maas wijst André al snel op het oude stadje Stokkem. In de grienden en uiterwaarden van de rivier werden wilgen geteeld en in het stadje werden iedere week duizenden manden gevlochten.
Zo nu en dan staat het Maaswater gevaarlijk hoog. “Een paar jaar geleden stond het water zo hoog dat de bevers in de bomen zaten”. vertelt André. Want bevers, die zitten hier genoeg. Even verder zien we een ‘potloodboom’. “De onderkant van de stam is afgeknaagd, bijna als de punt van een potlood.”

Nieuwe wildernis
Bevers zijn niet de enige dieren die je hier ziet. Terwijl we langs de Maas wandelen zien we hoe de Galloway runderen pootjebaden in het verkoelende water. Zij beheren het terrein: met hun gegraas houden ze het gebied open.
Even verder stopt André om een paar blaadjes munt te plukken. “Dat doen wij als gidsen anders nooit natuurlijk, maar je maakt hier lekkere muntthee van.” Terwijl hij dit zegt haalt hij een thermoskan uit zijn rugzak, “Vanmorgen gemaakt toen jullie nog sliepen”, en schenkt voor iedereen muntthee met honing in.
Genietend van de muntthee zien we een kampeervlot op het water dobberen. “Je kan hier met zijn zessen kamperen. Bij het centrum krijg je een Canadese boot (een kano) en je peddelt zelf naar je vlot.” Luxe is het misschien niet, maar dat uitzicht… Hoe heerlijk moet het zijn om hier in de zomer te kamperen. “En ‘s nachts zie je effectief de bever voorbij zwemmen.” vult André aan.

Fietsend langs de wijngaarden in de Maasvallei
Ik kan het niet laten om toch nog op de fiets te stappen. Op een stadsfiets dit keer, geen racefiets, maar het rondje met het pontje (ditmaal het pontje bij Grevenbicht ) is weer een feit. De winterdijken zijn autovrij zodat je er ongestoord kilometers aan elkaar kan rijgen terwijl je geniet van het uitzicht over meanders, dijken en uiterwaarden.
We fietsen langs Konikpaarden die verkoeling zoeken in het water en komen door verschillende dorpen. Langs de Maas ligt een snoer van Maasdorpen. Kessenich, Aldeneik, Oud-Dilsen en Oud-Rekem, Thorn, om er een paar te noemen.
Fietsend langs een kleine wijngaard voel je je even alsof je ergens op het Franse platteland bent. Het blijkt het wijndomein Aldeneyck te zijn, aan de oevers van de Maas. Vlakbij de Abdij van Aldeneik zet ik mijn fiets stil bij brasserie ‘De Sjeiven Dörpel’ om de wijn te proeven, een fruitige Pinot Gris die heerlijk smaakt bij het brood met Maaskruiden en de carpaccio van Maasrund.
“Weet je hoe wij het hier noemen? De Loire van de Lage Landen” wordt me ingefluisterd. Met de trots voor eigen regio zit het hier dus wel goed.


Limburg vanaf het water
Maar is het hier wel zo lieflijk? Hoe mooi de natuurgebieden ook zijn, ze wisselen af met bouwplaatsen en baggerinstallaties. Hoe dat zit, zie je het best vanaf het water. We stappen op de Paep van Meinecom en varen over de Maas richting het Nederlandse Stevensweert, een oud vestingstadje op een eiland tussen twee Maasarmen.
Hier zien we dat – door het meanderen – de Maas bij overstromingen flink wat grind heeft afgezet. Op verschillende plaatsen wordt dit grind nog steeds gewonnen. Deze grindwinning zorgt voor een verlaging van de bodem en dus meer ruimte voor de Maas.
En zo kan de grond weer teruggegeven worden aan de natuur. De mens grijpt hier zo weinig mogelijk in, wel wordt gezorgd dat de natuur haar ruimte krijgt en er worden wandel en fietsroutes aangelegd zodat je hier ook van kan genieten. De grazers – Konikspaarden en Gallowayrunderen – zorgen op een natuurlijke manier voor enige ordening en ze overleven als echte kuddes in het wild.
Het gebied is nog volop in ontwikkeling maar langzaam groeit het uit tot een fantastisch natuurgebied waar de natuur zijn gang kan gaan.
Struinnatuur: van de gebaande paden af
“Je kan hier een rondje om de Molenplas lopen, zo’n 7 kilometer.” Een paar uur later wijst boswachter Paul van Natuurmonumenten naar de Molenplas voor ons. “Al is het meer struinen. Want het is hier vooral de bedoeling dat je van de wandelpaden afwijkt. Loop over het gras en door de struiken, tussen de wilgen door.” Van de paden af ontdek je gegarandeerd de mooiste plekken.
Boswachter Paul vertelt hoe de Molenplas, een van de Maasplassen in het noorden van Limburg, is ontstaan door de grindwinning. Hierbij zijn eeuwenoude eikenbomen letterlijk boven water gekomen. Ongeveer 1500 jaar geleden zijn deze met de rivier meegespoeld en bedolven onder grind en klei. “Door de eiken weer rechtop te zetten is er een monument van gemaakt.”
Naast het natuurgebied wordt ook de Hompesche Molen ernaast beheerd door Natuurmonumenten. De 18e eeuwse stellingmolen is de afgelopen jaren gerenoveerd en vanaf de omloop heb je een mooi panoramazicht over de omgeving. Paul wijst ons op de film die een zandkunstenaar maakte over de historie van de regio. Je kan hem bekijken in de molen. Een aanrader!

Puur natuur
“Dit gebied heeft voor iedereen wat”, aldus Paul. “Je hebt afwisselend open gebied, struiken, wilgenbomen en grazers daartussen. Hetzelfde rondje is hier altijd anders.” Hetzelfde geldt voor mij. Hoe vaak ik mijn rondje met het pontje ook al gemaakt heb, toch heb ik vandaag weer veel ontdekt. Rivierpark Maasvallei is een relatief onbekend grensgebied, nog volop in ontwikkeling maar nu al ervaar je hier de natuur, kun je struinen over ongebaande paden, ontspannen wandelen of fietsen, op zoek naar bevers en wilde paarden.
Tips voor de Maasvallei in Limburg:
- Je start je ontdekkingstocht bij Maascentrum De Wissen in Dilsem-Stokkem, een kleine 20 kilometer boven Maastricht
- Ga ook eens op pad met een Maasverkenner. Zij kennen de regio op hun duimpje en vertellen je alles over de geschiedenis, flora en fauna én de toekomstplannen van de Maasvallei tijdens een wandeling of fietstocht.
- Het gebied rond de Maas is heel goed te combineren met een stedentrip naar Maastricht. Je verblijft bijvoorbeeld bij Townhouse Design Hotel Maastricht.
Ik bezocht Rivierpark Maasvallei op uitnodiging van VVV Zuid-Limburg en Regionaal Landschap Kempen en Maasland.
Gaaf om zo die wilde paarden te zien op je begin foto. Genoeg te zien in de omgeving zo te lezen. Misschien dat we weer eens een weekendje die kant op moeten doen en dan pakken we hier ook stukje van mee. Ik lees de laatste tijd vaker leuke blogs over dit gebied. Leuk om jouw ervaringen en tips te horen.
Gaaf gebied dit, hier wil ik ook graag eens op ontdekking. Jammer dat het zo ver weg is!
Dát lijkt me leuk, kamperen op zo’n vlot!
Tof dat je net een kundige gids op pad was. Soms zijn gidsen een blok aan je been, een goede gids kan echter zo veel toevoegen. Je ziet dan dingen die je zelf over het hoofd ziet.
Leuk om jouw ervaringen te lezen. Die wandeling met Maasverkenner heb ik gemist, was zoi te horen erg leuk! Met een bootje op het water is ook leuk om te doen.
Die wilde paarden zijn wel erg gaaf. Lijkt me zeker een heel mooi gebied om te ontdekken.
‘Nieuwe wildernis’ dat klinkt toch prachtig. De natuur weer een kans geven. Moet je zien wat je er voor terug krijgt…een prachtig gebied, waar je heerlijk kunt wandelen! Mooi hoor!
Mooi die wilde paarden! Lijkt mij een leuk en mooi gebied om te ontdekken, zeker iets om te onthouden!
Fijn dat we in Nederland tegenwoordig zo veel mooie nieuwe natuur scheppen. Natuurlijk is het even afwachten tot het echt mooi is en alle lelijke menselijke invloeden weg zijn, maar daarna heb je ook wat! Prachtige foto’s ook bij je verhaal!
Wauw die wilde paarden ! Die zie je niet vaak meer in Nederland. Nederland heeft toch stiekem wel heel veel mooie plekken, je moet ze alleen maar net weten te vinden.
Wat een heerlijke golvend landschap hebben we ook in Nederland! Mooi!