Een bezoek aan het kerkdorp Gammelstad in Zweeds Lapland

We brachten wat tijd door met het verkennen van het kerkdorpje Gammelstad, net buiten Luleå in Zweeds Lapland. We gluurden door de ramen van de schilderachtige rode houten huisjes die verspreid liggen over het stadje. Als jij Gammelstad ook wil bezoeken, vind je in deze blog alles wat je moet weten.

Kerkdorpen in Noord-Zweden

Kerkdorpen zoals Gammelstad waren ooit heel gebruikelijk in Zweden, en eigenlijk heel Scandinavië. De dorpen in Noord-Zweden waren klein en lagen ver uit elkaar. Het aantal inwoners in de dorpen was te laag om een eigen kerk te hebben. In plaats daarvan moesten mensen lange afstanden afleggen om een verder weg gelegen kerk te bezoeken. Het kostte zoveel tijd dat het vaak onmogelijk was om de afstanden in één dag af te leggen. Hierom bouwden de kerkgangers hun eigen kleine huisjes naast de kerk, zodat ze hier het hele weekend konden blijven.

Deze kerkdorpjes werden het middelpunt van het sociale leven. Wanneer de mensen het kerkdorp bezochten, konden ze namelijk ook hun vrienden en familieleden ontmoeten, wat goederen verkopen en zelfs een geschikte echtgenoot of echtgenote uit een ander dorp vinden. Het sociale aspect was immers een belangrijk onderdeel van het leven in de kerkdorpen.

Gammelstad

Slechts 16 van de oorspronkelijke kerkdorpjes van Zweden zijn overgebleven. Het tot Unesco Werelderfgoed verkozen Gammelstad is het grootste kerkdorp van het land. Het bezoekerscentrum is een goede plek om jouw bezoek aan het kerkstadje Gammelstad te beginnen. Er is een gratis tentoonstelling over de unieke geschiedenis van Gammelstad en een kleine souvenirwinkel op de begane grond.

Het is duidelijk dat een bezoek aan een Zweedse kerkdorpje niet compleet is zonder ook een bezoek aan de kerk te brengen. Het huidige stenen gebouw werd voltooid in 1492. Rondom de kerk staan de kerkhuisjes, die zijn geschilderd in het vertrouwde donkerrood dat we overal in Zweden hebben gezien.

Het oude Luleå

Tegenwoordig ligt het dorpje Gammelstad een paar kilometer buiten Luleå. Dit eeuwenoude stadje was oorspronkelijk het stadshart van Luleå voordat de hele stad in 1649 verschoven werd naar de huidige plek van Luleå. Luleå kreeg een haven en vanaf dit moment werd dit de Nieuwe Stad Luleå (Luleå Nya Stad) genoemd en het oude stadje werd De Oude Stad van Luleå (Luleå Gamla Stad), wat al snel Gammelstad werd.

Bezoek aan Gammelstad

Ben je in de buurt van Luleå dan is Gammelstad een aanrader om een middagje rond te slenteren tussen de eeuwenoude houten Zweedse huisjes. Veel van de huisjes zijn nog steeds in privébezit, maar sommige zijn ​​opengesteld voor bezoekers en geven je een prachtig kijkje in de Zweedse traditie.

Gammelstad is bereikbaar met de auto of bus. Het is slechts een klein eindje rijden van Luleå. Je kunt zelfs overnachten in Gammelstad via Airbnb (via deze link kan je korting krijgen op je AirBnb verblijf). Je kan ook in Luleå verblijven en een dagtocht naar Gammelstad maken. Wij verbleven in Piteå Stadshotell  en Brändön Lodge.

Zweeds Lapland is een fijne bestemming in de zomer, maar ik las ook deze blog van omnitraveler.nl waarom Lapland ook prachtig is in september. De natuur krijgt prachtige kleuren waardoor de rode huisjes van Gammelstad misschien nog wel fotogenieker worden. Én je hebt kans het noorderlicht te zien.

Gammelstad, Luleå, Zweden. Meer info vind je op swedishlapland.com. Ik bezocht Cape Wild tijdens een reis door Zweeds Lapland met Voigt Travel. Lees ook Cape Wild in Zweeds Lapland: op bezoek bij de tamme elanden Zigge en Zebbe, de blog Grodkällan: het mooiste meer van Zweden en Zweeds Lapland in de zomer: de beste outdoor reistips.